فرابورس چيست ؟

فرابورس چيست ؟

تأمين سرمايه يكي از موضوعات و اهداف مهم شركت‌ها است كه همواره در پي آن هستند. عرضه سهام در بورس نيز يكي از از بهترين راه‌هاي جذب سرمايه است كه معمولاً شركت‌ها از آن استقبال مي‌كنند. البته در بازار بورس آموزش بورس و قوانين و ساختارهايي وجود دارد كه هر شركتي قادر به ورود به آن نيست. فرابورس نيز مانند بورس اوراق بهادار، بازاري براي داد و ستد اوراق بهادار يا سهام است و شرايط و قوانين معاملاتي ساده‌تري براي پذيرش شركت‌ها و داد و ستد سهام دارد.

پس، در واقع مي‌توان گفت كه مهم‌ترين وظيفه فرابورس، سازمان‌دهي آن بخش از شركت‌هاي متمايل به حضور در بازار سرمايه است كه هنوز شرايط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند. سطح نظارت در فرابورس، كمتر از بورس است و از نظر گزارش‌گيري، در طول يك سال مالي، شركت‌هاي بورس ملزم به انتشار تعداد بيشتري گزارش هستند و به همين دليل شفافيت بيشتري دارند.ثبت نام بورس در ابتدا لازم است و  همين امر سبب مي‌شود ريسك سرمايه‌گذاري در فرابورس بيشتر از بورس باشد.

جالب است بدانيد كه نام فرابورس از اصطلاح انگليسي Over-the-counter يا به اختصار OTC به معناي «خارج از بورس» گرفته شده است.

ساختار فرابورس چگونه است؟

ساختار جديد فرابورس ايران از چهار بازار تشكيل شده است كه عبارتند از: بازار اول، بازار دوم، بازار پايه (زرد، نارنجي و قرمز) و بازار سوم.

در بازار اول فرابورس، كد بورسي سهام شركت‌ها و واحدهاي صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري پذيرش مي‌شوند و مورد معامله قرار مي‌گيرند. نوسان قيمت در اين بازار ۵ درصد بدون حجم مبنا است. آخرين سرمايه ثبت شده شركت‌هاي پذيرفته شده در اين بازار، حداقل ۱۰ ميليارد ريال بوده و يك سال از زمان بهره‌برداري آن‌ها گذشته و زيان انباشته ندارند.

بازار دوم فرابورس صرفاً شامل سهام شركت‌هاي سهامي عام است. سهام شركت‌هاي زيان‌ده، تازه‌تأسيس و آن‌هايي كه با افزايش سرمايه قصد تبديل از سهامي خاص به سهامي عام دارند در بازار دوم پذيرفته مي‌شود. آخرين سرمايه ثبت شده شركت‌هاي بازار دوم، حداقل يك ميليارد ريال است.

بازار پايه يكي از بازارهاي فرابورس است كه جهت عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار ايجاد شده است. شركت‌هاي اين بازار فرايند پذيرش را طي نمي‌كنند و به سه دسته تقسيم مي‌شوند:

1. شركت‌هايي كه درخواست پذيرش ندارند و به دليل الزام قانوني بايد در بازار پايه درج شوند.
2. شركت‌هايي كه در بازار بورس ثبت شده‌اند، اما شرايط پذيرش ندارند.
3. شركت‌هايي كه به دليل از دست دادن شرايط بازارهاي بورس يا فرابورس، لغو پذيرش مي‌شوند. مقررات ارائه اطلاعات در بازار پايه، به مراتب آسان‌تر از بازار اول و دوم است و طبعاً ريسك بيشتري نيز در اين بازار وجود دارد.

طبق قوانين جديد، شركت‌هاي اين بازار در سه بازار پايه زرد، نارنجي و قرمز دسته‌بندي  شده‌اند و دامنه نوسان روزانه آن‌ها، به ترتيب، ۳، ۲ و ۱ درصد است.

بازار سوم يا بازار عرضه محلي شفاف و امن براي انجام معاملات عمده آن دسته از اوراق بهاداري است شرايط يا امكان پذيرش در فرابورس را ندارند.

مزاياي سرمايه گذاري در فرابورس چيست ؟

اما مزاياي ورود به فرابورس چيست و چرا بايد در آن سرمايه‌گذاري كنيم؟ از جاذبه‌هاي فرابورس مي‌توان به وجود بازارهاي متنوع آن براي پوشش سليقه‌هاي متفاوت اشاره كرد. بنابراين، سهامداران مي‌توانند در شركت‌هاي مختلف سرمايه‌گذاري كرده و به اين ترتيب، ريسك سرمايه‌گذاري را كاهش دهند.

به طور خلاصه مي‌توان گفت كه سود سهام، افزايش قيمت سهام، تنوع سرمايه‌گذاري، اطمينان از محل سرمايه‌گذاري، معافيت مالياتي، حق خريد سهام جديد و نوسان‌هاي روزانه قيمت سهام از جاذبه‌هاي فرابورس است.

شركت‌هاي پذيرفته شده در فرابورس از پرداخت ۱۰ درصد ماليات معاف هستند كه اين مزيت مستقيماً متوجه سهامداران نيز مي‌شود. همچنين، صاحبان سهام در شركت‌هاي فرابورس، نسبت به سهامي كه در اختيار دارند، در مجمع عمومي حق رأي خواهند داشت.

شرايط خريد و فروش سهام در فرابورس چيست ؟

شايد اين پرسش برايتان پيش آمده باشد كه شرايط معامله در فرابورس چيست و چه تفاوتي با معامله در بورس دارد. خريد و فروش سهام در فرابورس هيچ تفاوتي با معامله در بورس اوراق بهادار ندارد و با همان كد بورسي كه براي انجام معاملات در بورس دريافت كرده‌ايد، مي‌توانيد معاملات خود را از طريق سامانه‌هاي مختلف كارگزاري‌ها انجام دهيد. به عبارت ديگر، تفاوتي در روش معامله در بورس و فرابورس وجود ندارد.