بازار معاملات آتي كالا يكي از بازارهاي مالي است كه در آن معامله گران  كد بورسي به معامله قرار دادهاي آتي كالاهاي مشخص شده مي‌پردازند. در اين مقاله قصد داريم به طور كامل اين بازار را معرفي كنيم. اگر شما قبلا در بازار سهام و بورس فعاليت داشته ايد، اين مقاله ميتواند براي شما بسيار جالب باشد و دريچه اي تازه براي سرمايه گذاري را به رو شما باز كند. با ما همراه باشيد.

بورس كالا چيست؟

بورس كالا يك بازار رسمي است كه زير نظر يك نهاد رسمي به نام سازمان بورس و آموزش بورس لازم است  فعاليت ميكند كه در واقع براي داد و ستد قراردادهاي كالا طراحي شده است. بورس كالا يك بازار منسجم است كه عرضه‌ كنندگان كالا ميتوانند محصولات خود را در آن عرضه كنند و خريداران ميتوانند آن را خريداري كنند. در اين ميان سازمان بورس نقش واسطه را بين آنها بازي ميكند. اين بازار براي قيمت گذاري سيستماتيك انواع كالا ضروري است.

توجه كنيد در بورس كالا به مانند بورس سهام، اوراقي كه قرار داد خريد يا فروش كالا ميباشد مورد معامله قرار ميگيرد (دقيقا مانند اوراق سهام).

در بورس كالا چه محصولاتي مورد معامله قرار ميگيرد؟

كالاهايي كه در بورس كالا مورد معامله قرار ميگيرد ثبت نام بورس لازم است  معمولاً كالاهاي خام و فرآوري نشده است. به صورت كلي دو گروه فلزات و محصولات كشاورزي مثل پنبه، گندم، برنج و غيره در اين بازار داد و ستد مي‌شود. يكي از مزاياي بورس كالا، حضور نهادهاي نظارتي و تنظيم‌كننده بازار است كه تمامي توليدكنندگان، مصرف‌كنندگان و تجار كالا با حضور اين نهادها، از مزاياي قوانين و مقررات حاكم بر بورس برخوردار مي‌شوند و ميتوانند با خيالي آسوده به تجارت خود بپردازند. اين بازار معايب بازار سنتي را كه عدم شفافيت در قيمت كالا مي باشد را بر طرف كرده است.

بورس آتي كالا چيست؟

اما بورس آتي كالا چيست؟ حال كه با بورس كالا تا حدي آشنا شديم اجازه بدهيد به اصل موضوع اين مقاله كه همان بورس آتي كالا است بپردازيم.

قبل از معرفي اين بازار اجازه دهيد به فلسفه شكل گيري آن اشاره كنيم. فكر كنيد يك كشاور كه محصول خود را در چند ماه آينده برداشت خواهد كرد ميخواهد از الآن محصولش را پيش فروش كند. در پيش از شكل گيري بازار آتي كالا، تجار محصولات را بر اساس نرخ روز از كشاورزان مي‌خريدند. حال فرض كنيد زمان برداشت رسيده است اما قيمت آن محصول نسبت به چند ماه قبل به شدت افزايش پيدا كرده است و در اين بين كشاورز متحمل ضرر زيادي شده است. اين ريسك براي تجار و خريداران هم وجود دارد. البته با توجه به تورم معمول، ريسك بيشتر براي كشاورزان بوده است. به هر حال اين مشكل با وجود بازار آتي كالا تا حد زيادي مرتفع شده است.

در بورس آتي كالا، قرار دادهاي كالاهايي براي ماه هاي آتي مورد معامله قرار ميگيرد و بدين روش تجار و كشاورزان ميتوانند ديد بهتري از آينده قيمتي محصولات بدست آورند.

بورس آتي كالا در ايران

وجود بازار آتي در همه جهان از زمان شكل ‌گيري به دليل ويژگي‌ هاي ممتاز خود موفق به جذب سرمايه‌ گذاران زيادي شده است. در ايران از سال 1387 بورس آتي در سكه كار خود را آغاز كرد. اما بورس آتي سكه بدليل ورود دلال هاي سفته باز كه باعث افزايش قيمت سكه مي‌شدند در سال 1397 بسته شد تا اصلاحاتي در ساختار آن صورت بگيرد. همزمان بورس آتي كالا با قرارداد هاي آتي زعفران كار خود را آغاز كرد.

بورس قرارداد آتي به زبان ساده

در بورس كالا چه چيزي مورد دادوستد قرار ميگيرد؟ به زبان خيلي ساده يك سري قرارداد خريد و فروش كالا در بورس كالا مورد معامله قرار ميگيرد. قرارداد آتي قراردادي است كه فروشنده براساس آن متعهد مي ‌شود در سررسيد معين (مثلا 30 فروردين ماه)، مقدار معيني از كالايي مشخص (پسته يا زعفران) را به قيمتي كه الان تعيين مي‌‌كنند بفروشد و در مقابل، طرف ديگر قرارداد يعني خريدار متعهد مي‌شود آن كالا را در آن زمان با آن مشخصات خريداري كند.

چه كالاهايي در بورس آتي كالا مورد دادوستد قرار مي‌گيرند؟

به طور كلي هر كالايي را كه نياز به تعيين نرخ آينده آن وجود داشته باشد ميتواند در بورس آتي كالا مورد معامله قرار بگيرد. از كالاهايي كه اين نياز بيشتر در آنها احساس ميشود ميتوان به محصولات صادراتي يا محصولات خامي كه وابسته به قيمت هاي جهاني هستند ياد كرد. در حال حاضر سه محصول صادراتي محور كشاورزي زير در بورس آتي كالا مورد دادوستد قرار دارند:

• زعفران
• پسته
• زيره

قراردادهاي اين سه محصول استراتژيك و صادراتي محور هم اكنون (در زمان نوشتن اين مقاله در دي ماه 98) در بورس آتي كالا مورد معامله قرار ميگيرند. اما قرار است شمار اين محصولات افزايش پيدا كند و در آينده به تعداد آنها افزوده خواهد شد.

دلايل جذابيت بازار آتي كالا

افرادي كه با بازار بورس سهام آشنا هستند بهتر ميتوانند جذابيت هاي بازار بورس آتي كالا را درك كنند. اگر شما با بورس سهام آشنا نيستيد ا

اول از همه اينكه زمان فعاليت اين بازار از ساعت 10 صبح تا 5 بعد از ظهر است كه در مقايسه با بورس سهام (9 صبح الي 12 ونيم ظهر) زمان بيشتري براي تريد كردن در اختيار معامله گران قرار دارد. همچنين اين بازار بر خلاف بورس سهام در روزهاي پنجشنبه نيز باز است.

از طرفي كارمزدي كه بايد به كارگزاري پرداخت كنيد چيزي حدود 0.0068 درصد براي خريد يا فروش هر قرار داد است.

اما دليل اصلي جذابيت اين بازار دو طرفه بودن آن و همچنين داشتن اهرم است. اين دو مورد را در يك مقاله جداگانه بررسي كرده ايم كه ميتوانيد به طور كامل آن را مطالعه كنيد.

براي ورود به بازار بورس آتي كالا از كجا بايد شروع كنيم؟

اگر شما از قبل كد بورسي داريد و با بازار سهام آشنا هستيد كار چندان سختي نداريد. بايد به يك كارگزاري كه خدمات بازار آتي كالا را ارائه ميدهند مراجعه كنيد و كد معاملاتي آتي خود را دريافت كنيد. بورس كالا در حال حاضر به صورت آنلاين قابليت دادوستد دارد.

اما اگر شما تاكنون فعاليتي در بورس نداشته ايد و كد بورسي نداريد، ابتدا بايد به يك كارگزاري مراجعه كرده و كد بورسي معمولي خود را دريافت كنيد. بعد از گذراندن آموزش هاي لازم و يادگيري روش هاي تحليلي و كسب تجربه در بورس، آن زمان ميتوانيد به بازار آتي ورود كنيد. البته اين يك پيشنهاد است و شما بدون فعاليت در بورس سهام نيز ميتوانيد به اين بازار وارد شويد ولي پيشنهاد ما اين است كه تا زماني كه در بورس سهام تجربه كسب نكرده ايد وارد بازار بورس آتي كالا نشويد. دليل آن ريسك بيشتر بازار آتي كالا است.

نتيجه گيري

در اين مقاله سعي كرديم كه معاملات بورس آتي كالا را به شما معرفي كرده و مزايا و معايب آن را ذكر كنيم. همان طور كه ذكر شد اين بازار جذابيت هاي زيادي دارد. اما بديهي است استفاده از مزيت‌‌هاي استثنايي اين بازار نيازمند كسب دانش و تجربه كافي است. با توجه به ماهيت رقابتي اين بازار، آگاهي از قوانين و دستورالعمل‌ ها، شناخت روش ها و ابزارهاي تحليلي، توانايي تدوين استراتژي صحيح معاملاتي و مطلع بودن از خطرات و ريسك‌ هاي بالقوه موجود در آن بسيار اهميت دارد.