معاملات برخط چيست ؟

معاملات برخط (معاملات آنلاين) چيست؟

معاملات برخط (معاملات آنلاين) فرآيندي مي باشد كه در آن سرمايه‌گذار داراي كد بورسي  بطور مستقيم خريد و فروش سهام  را از طريق اينترنت انجام مي‌دهد. در معاملات برخط بورس، سفارش‌ها پس از ثبت به واسطه سرمايه‌گذار به سيستم معاملاتي بورس اوراق بهادار تهران و يا فرابورس ايران براي انجام معامله ارسال خواهد شد.

معاملات آنلاين (online Trading) يا معاملات برخط ، تحول بزرگي در خريد و فروش سهام در  بازار آموزش بورس اوراق بهادار به وجود آورده كه دسترسي آسان و همگاني را براي سرمايه‌گذاران بازار سرمايه به ارمغان آورده است.

معاملات آنلاين سابقه طولاني در بازار سرمايه ساير كشورها دارد. با فعال شدن سامانه معاملات برخط بورس اوراق بهادار، علاوه بر افزايش نقدشوندگي، مقدمات توسعه و رونق روزافزون بازار بورس هم فراهم خواهد شد.

محدوديت هاي معاملات برخط (معاملات آنلاين) چيست؟

معاملات برخط داراي محدوديت هايي مي باشد كه در حال حاضر اين محدوديت ها طي بخشنامه هايي به كارگزاران اعلام گرديده كه شامل موارد زير است:

۱. محدوديت درنوع سفارشات

سفارشات مجاز براي مشتريان معاملات برخط، از لحاظ قيمتي سفارش  Limit، از لحاظ زماني بدون محدوديت (شاملDay،Date (Open و  است. (سفارش محدود يعني در حجم و قيمت مشخص).

۲. محدوديت در زمان معاملات

الف) ساعت ورود سفارش از ۸:۳۰ لغايت ۱۲:۰۰ است.

ب) مشتريان معاملات برخط در زمان حراج نمادهاي بازگشايي شده امكان ورود سفارش را ندارند.

ج) مشتريان معاملات برخط در ۱۰ دقيقه پاياني دوره پيش گشايش (۸:۵۰ الي ۹:۰۰) امكان حذف سفارشات را نخواهند داشت.

د) مشتريان معاملات برخط در ۵ دقيقه پاياني معاملات (۱۱:۵۵الي ۱۲:۰۰) امكان ورود سفارشات Day را نخواهند داشت.

۳. محدوديت درحجم سفارش

اكنون محدوديتي براي حجم سفارش ، علاوه بر محدوديت هاي عادي هسته در معاملات برخط (معاملات آنلاين) وجود ندارد. در سيستم معاملات دامنه مجاز حجم با عنوان آستانه حجم تعيين شده كه براي همه يكسان مي باشد و آموزش بورس ضروري است .

۴. محدوديت در عرضه‌هاي خاص

۱. مشتريان معاملات برخط در زمان حراج نمادهاي بازگشايي شده امكان ورود سفارش با رعايت محدوديت‌هاي قيمتي سفارش را دارند.

عرضه هاي خاص كه شامل عرضه اوليه و گشايش نماد است با مكانيزم حراج انجام مي شود. مشتريان در عرضه هاي حراج امكان قرار دادن قيمت، بهتر از بهترين قيمت بازار را ندارند.

در روزهاي عرضه اوليه اگر بورس اعلام كند كه مشتريان برخط حق معامله را ندارند، بايد بر روي نماد عرضه اوليه مسدود شوند.

اگر بورس سهميه‌اي در اين باره اعلام كند، بيشترين حجم خريد مشتري بر روي نماد عرضه اوليه متناسب با اعلام بورس محدود مي شود. در عرضه اوليه امكان تغيير قيمت سفارش خريد نسبت به بهترين مظنه براي مشتريان بر خط وجود ندارد.

۲. بورس يا فرابورس بايد سهميه جدايي را براي هر مشتري معاملات برخط در كليه عرضه‌هاي اوليه تعيين نمايند. مشتريان معاملات برخط مي‌توانند با رعايت محدوديت حجم معامله مشتري برخط به ميزان سهميه تعيين شده، در عرضه‌هاي اوليه شروع به خريد كنند.

همه كاربران آنلاين مي توانند در رقابت براي خريد سهم عرضه اوليه  شركت نمايند. بر اين اساس قبل از شروع رقابت، سقف قابل رقابت براي هر مشتري به اطلاع مدير معاملات آنلاين رسانده مي‌شود و مدير معاملات آنلاين اين سهميه را در نرم افزار آنلاين اعمال ميكند و پس از شروع رقابت، كاربران مي توانند تا سقف تعيين شده سفارش خريد سهم عرضه اوليه وارد سيستم نمايند.

۳. مشتريان برخط حق رقابت و انجام معامله عمده را ندارند.

۵. محدوديت ‌هاي قيمتي سفارش

الف) درصد تفاوت مجاز قيمت سفارش با دامنه مظنه بازار صرفاً در خصوص ورود سفارش در زمان حراج بازگشايي و عرضه اوليه به شرح زير اعمال مي‌گردد:

• امكان اينكه قيمت سفارش خريد مشتري معاملات برخط بيشتر از بهترين مظنه خريد بازار باشد وجود ندارد.
• امكان اينكه قيمت سفارش فروش مشتري معاملات آنلاين كمتر از بهترين مظنه فروش بازار باشد وجود ندارد.
• درصورتي ‌كه سفارش خريد يا فروشي در زمان ورود سفارش مشتري وجود نداشته باشد، محدوديت مذكور اعمال نخواهد شد.

در واقع:

• قيمت سفارش خريد حداكثر يك درصد بيشتر از بهترين مظنه خريد بازار
• قيمت سفارش فروش حداكثر يك درصد كمتر از بهترين مظنه فروش بازار
• در صورتي كه سفارش خريد يا فروش در محدوده نوسان قيمت روزانه، در زمان ورود سفارش مشتري وجود نداشته باشد، محدوديت مذكور اعمال نمي شود.

همانگونه كه در بالا گفته شد مشتريان در عرضه هاي حراج امكان قرار دادن قيمت، بهتر از بهترين قيمت بازار را ندارند.

ب) درصد تفاوت مجاز قيمت سفارش با آخرين قيمت معامله: 

۱. درصورتي كه ارزش سفارش وارده كوچكتر يا مساوي ۱۰۰هزار تومان باشد، تفاوت قيمت سفارش خريد يا فروش با آخرين قيمت معامله حداكثر دو درصد مي‌تواند باشد.

به عبارت ديگر درصورتي كه حجم سفارش وارده كوچكتر يا مساوي ۱۰۰۰ سهم يا حق تقدم خريد سهم باشد، تفاوت قيمت سفارش خريد يا فروش با آخرين قيمت معامله حداكثر يك درصد مي تواند باشد. اين محدوديت بين ساعت ۰۹:۰۰ الي ۱۲:۳۰ اعمال مي‌گردد.

۲. درصورتي‌كه معامله‌اي در روز جاري انجام نشده باشد، مبناي قيمت آخرين معامله، قيمت پاياني روز قبل مي باشد.