بازارهاي بورس انرژي

بورس انرژي داراي سه بازار فيزيكي، مشتقه و فرعي است. آموزش بورس در اين بازار ها صورت ميگيرد وبازار فيزيكي شامل سه تابلوي برق، نفت و گاز و تابلوي ساير حامل‌هاي انرژي و بازار مشتقه شامل سه تابلوي قرارداد سلف موازي استاندارد، قرارداد آتي و قرارداد اختيار معامله است.

انواع بازارهاي برق (از حيث كالا)

1 . بازار انرژي
2 . خدمات جانبي
3 . انتقال

بازار انرژي: بازار معاملات خود توان مصرفي به بازار انرژي موسوم است. معاملات برق در بورس انرژي همان معاملات توان ظاهري برق محسوب مي‌شود. گرچه قرار است در فازهاي آينده بازار خدمات جانبي و انتقال نيز در اين بورس صورت گيرد.

بازار خدمات جانبي: همان بازار توان راكتيو و خدمات رزرو و ظرفيت و ساير خدماتي كه براي حفظ توان ظاهري در شبكه مورد نياز است.

بازار انتقال: بازاريست كه در آن خدمات انتقال انرژي الكتريكي مورد معامله قرار مي‌گيرد.و ثبت نام بورس انجام ميگيرد . 

انواع بازارهاي برق (از حيث زماني)

1 – بازار سلف: قرارداد سلف قراردادي است كه در آن خريدار و فروشنده كالا براي زمان تحويل معين در آينده و مقدار مشخصي از كالا به قيمت توافقي به تفاهم مي‌رسند. اين نوع بازار قرار است در بورس انرژي ايران راه اندازي گردد.

2 – بازار روز بعد: در اغلب بازارهاي برق براي توليد و مصرف در ساعات روز بعد برنامه ريزي مي‌شود اين بازار در ايران به بازار روزفروش معروف است.

3 – بازار لحظه‌اي: با توجه به تغييرات سمت بار و سمت توليد ايجاد تعادل در بازه‌ها زماني كمتر از يك ساعت نيز الزاميست. در بورس انرژي در فاز اول قرار است كه معاملات سلف برق تحت عنوان سلف موازي استاندارد صورت گيرد و معاملات برق از سه روز جلوتر به بعد امكان پذير است و معاملات بازار روز بعد و بازار لحظه‌اي فعلا در بورس انرژي مورد معامله قرار نخواهد گرفت.

مشخصات قراردادهاي سلف موازي استاندارد برق

در بورس انرژي قراردادهاي سلف موازي استاندارد داراي خصوصياتي است كه اطلاعات آن در زير آمده است.

مشخصات “قرارداد سلف موازي استاندارد” كالاي برق در “دوره‌هاي مصرف” معين و “دوره‌هاي تحويل” مشخص براي افرادي كه كد بورسي دارند . 

.

نحوه و فرآيند انجام معاملات در بورس انرژي

مشتريان بورس انرژي اهم از خريداران و فروشندگان موظفند كه قبل از انجام معاملات در بورس اقدام به اخذ كد نمايند.

فرآيند انجام كار به اين صورت است:

متقاضيان با مراجعه به شركت مديريت شبكه برق ايران، فرم تكميل شده و ممهور «معرفي نامه جهت درخواست كد خاص براي معاملات برق در بورس انرژي» را از آن شركت دريافت مي‌نمايند. سپس با تكميل فرم‌هاي

1 – احراز هويت مشتري
2 – درخواست كد معاملاتي
3 – بيانيه ريسك ( موجود در دفاتر شركت‌هاي كارگزاري و بخش بازارها فرم‌ها در وبسايت شركت بورس انرژي)

نسبت به اخذ كد معاملاتي از طريق شركت‌هاي كارگزاري داراي مجوز فعاليت در بورس انرژي اقدام نمايند. لازم به ذكر است متقاضيان بايد در هنگام مراجعه به شركت‌هاي كارگزاري، مدارك و اطلاعات مندرج دربند ب ماده 21 دستورالعمل معاملات كالا و اوراق بهادار مبتني بر كالا در بورس انرژي شامل موارد ذيل را جهت ارائه به همراه داشته باشند:

1 – اطلاعات در خصوص اساسنامه، شناسه ملي، شركتنامه، آگهي روزنامة رسمي درخصوص تأسيس وآخرين تغييرات آن، آگهي آخرين تغييرات مديران وصاحبان امضاي مجاز، تركيب سهامداران، مالكان يا شركاء بالاي ده درصد، مؤسسان، اعضاي هيأت مديره و مديرعامل، بازرسان، حسابرسان ونشاني اقامتگاه آنان؛
2 – اطلاعات مربوط به حساب بانكي مرتبط بامعاملات كالا يا اوراق بهادارمبتني بر كالا؛
3 – اطلاعات درمورد حجم معاملات قبلي؛
4 – اصل مدرك شناسايي صاحبان امضاي مجاز شامل شناسنامه وكارت ملي وكپي مصدق تمامي صفحات مدارك مذكور.

پس از دريافت كد معاملاتي مشتريان مي توانند اقدام به معامله نمايند. براي معاملات، مشتريان موظفند قبل از شروع تالارهاي بورس انرژي سفارش خريد خود را به كارگزار ارسال نمايند.

سفارش‌هاي برق چهار نوع است:

1 – بار پايه
2 – كم باري
3 – ميان باري
4 – پرباري

زمان بازگشايي و سررسيد قراردادها:

1 – روزانه : سه روز قبل
2 – هفتگي : سه هفته قبل
3 – ماهانه : يك ماه قبل
4 – فصلي : يك فصل قبل
5 – ساليانه : يكسال قبل

زمان سررسيد تمام قراردادهاي فوق ، تا سه روز قبل از موعد تحويل است.

وضعيت‌هاي اعمال: منظور از وضعيت‌هاي اعمال همان اعتبار سفارش و نحوه حضور سفارش در تالار معاملاتي بورس مي‌باشد كه عبارتند از:

الف) همه يا هيچ: در اين حالت چنانچه دستور به طور كامل قابل اجرا باشد، اجرا شده و در غير اين صورت در تالار معاملات باقي مي‌ماند تا زماني كه قابليت اجرا به شكل كامل را پيدا نمايد به طور مثال فرض نماييد كه يك توليد كننده، سفارش فروش 21 مگاوات را با شرايط همه يا هيچ در تالار بورس وارد نمايد در اين صورت سيستم معاملات (كليرينگ) بورس تا زمان سررسيد دستور سعي در فروش همه 21 مگاوات دارد. چنانچه دستور در اين فاصله به طور كامل اجرا نشد از سيستم تالار بورس خارج مي‌گردد. اين نوع وضعيت اعمال از آنجايي كه توليد برق تقسيم پذير نيست كاربرد زيادي براي فروشندگان در بازار برق دارد.

ب) تمام يا بخشي: در اين حالت سفارشات مي‌توانند به شكل جزيي نيز با سفارشات طرف مقابل حتي با نسبت‌ها كمتري از كل سفارش اوليه نيز معامله شوند. در اين حالت بخش اعمال نشده از قرارداد در تالار بورس باقي مي‌ماند. اين نوع سفارش كاربرد زيادي براي خريداران بازار برق دارد.

ج) پر كن يا بكش: در اين حالت چنانچه تمام سفارش در يك زمان خ اص انجام نشود از تالار معاملات خارج مي شود.

د) پر كن و بكش: در اين حالت چنانچه تمام يا بخشي از سفارش در يك زمان خاص انجام نشود قسمت باقيمانده از تالار معاملات خارج مي‌شود.

مكانيسم قيمت گذاري در بورس‌هاي برق

هر بورس برقي مهمترين بخش فرآيند كشف قيمت است. كارايي و شفافيت عمليات بورس به فرآيند كشف قيمت وابسته است. اين فرآيند شامل دو بخش مهم است:

1) روش فروش (Bidding Methodology)
2) فلسفه قيمت گذاري (Pricing Philosophy)

بخش اول يعني Bidding Methodology به دو شكل انجام مي شود:

الف) Supply Side Bidding : در اين روش، قيمت‌ها توسط عرضه‌كنندگان به بازار ارائه مي‌شوند و بخش تقاضا، پيشنهاد قيمت نمي‌دهد. در اين روش بر اساس سفارشات ارائه شده به بازار و با توجه به تقاطع منحني تقاضا و عرضه كل، قيمت‌ها تعادلي در بازار به دست مي‌آيند كه به آن MCP مي‌گويند به حجم به دست آمده در اين قيمت هم، حجم تعادلي بازار مي‌گويند.

ب) Double Side Bidding : در اين روش مصرف‌كنندگان نيز اقدام به ارائه پيشنهاد قيمت همراه با حجم مورد تقاضا مي‌دهند.

در مورد فلسفه قيمت گذاري هم مي‌توان قيمت گذاري براي عرضه كنندگان را به دو شكل زير تعريف نمود:

الف) قيمت گذاري مستقيم (يكنواخت): در اين روش قيمت‌گذاري تمامي عرضه‌كنندگان، قيمت تلاقي عرضه و تقاضا را دريافت مي‌كنند. يا به عبارتي همه عرضه‌كنندگاني كه قيمت پيشنهاديشان از قيمت تسويه كننده بازار يعني MCP (uniform) كمتر است قيمت MCP (uniform) را دريافت مي كنند.

ب) قيمت‌گذاري تبعيضي: در اين روش به همه عرضه كنندگاني كه قيمت‌شان از MCP (uniform) كمتر مي باشد بر اساس قيمت پيشنهادي خودشان پرداخت ميگردد قيمت ميانگين دريافتي عرضه كنندگان برابر MCP ( pay as bid ) خواهد بود . 

بورس انرژي چيست؟ ( راهنماي كامل و روش شروع كار )

شركت بورس انرژي (سهامي عام) بر اساس قانون بازار اوراق بهادار جمهوري اسلامي ايران مصوب آذرماه 1384 مجلس شوراي اسلامي تاسيس و در تاريخ 1391/04/17 در اداره كل ثبت شركت‌ها و موسسات غير تجاري به ثبت رسيد.

فعاليت‌هاي عملياتي آموزش بورس انرژي در زمينه انجام معاملات نقدي، قرارداد سلف موازي استاندارد، قراردادهاي آتي و اختيار معامله و به منظور مرتفع‌سازي نيازهايي چون خريد و فروش منابع انرژي، تامين مالي براي توليدكنندگان و تامين منابع انرژي براي توزيع‌كنندگان و مصرف‌كنندگان، از اوايل خرداد ماه همان سال آغار نمود.

دلايل راه‌اندازي بورس انرژي

ايران به عنوان يكي از بزرگترين كشورهاي توليدكننده نفت و گاز و دارنده يكي از بزرگترين ذخاير و منابع هيدروكربوري جهان شناخته مي‌شود. از سوي ديگر با توجه به رويكرد مطرح در سند چشم انداز 1404 در ارتقاء جايگاه جمهوري اسلامي ايران به كشور اول منطقه از لحاظ اقتصادي، سياسي ، علمي و … لزوم تاسيس بازاري متشكل جهت كشف قيمت و معامله نفت به عنوان يك كالاي استراتژيك در منطقه بيش از گذشته احساس و همين موضوع زمينه ساز طرح قيمت گذاري نفت در داخل كشور شد و ثبت نام بورس لازم است.

از آنجا كه يكي از بهترين و شفاف‌ترين مكانيزم‌هاي قيمت گذاري محصولات، عرضه آنها در بورس مي‌باشد، در اوايل دهه 80 ايده تاسيس بورسي براي انجام معاملات نفت طي فرآيندي مشترك ميان وزارتخانه هاي نفت و اقتصاد شكل گرفت. در فاز نخست براي محقق شدن اين ايده در اواخر بهمن 1386 مبادلات فرآورده هاي نفت و پتروشيمي در بازار سرمايه آغاز گرديد.

از سويي با وجود زيرساخت‌هاي موجود در صنعت برق كشور كه آن را از كشورهاي منطقه متمايز مي‌سازد، همزمان با فعاليت‌ها در راستاي شكل گيري بورس نفت، لزوم راه اندازي بورس برق در ادامه توسعه بازار برق كشور احساس شد. و در اين مورد داشتن كد بورسي لازم به نظر ميرسد در خرداد 87 شوراي عالي بورس با تاسيس بورس برق موافقت مي‌كند. در اين بين تشكيل بازاري منسجم براي در بر گيري همه كالاهاي از جنس انرژي و تشكيل بورسي جامع و واحد براي معاملات انواع حامل‌هاي انرژي پيشنهاد شد.

شوراي عالي بورس و اوراق بهادار در جلسه 1390/03/30 با تجميع درخواست‌هاي جداگانه براي راه اندازي بورس نفت و برق به راه اندازي بورس انرژي راي داد.

بر اين اساس بورس انرژي به عنوان چهارمين بورس كشور جهت عرضه محصولات نفت و مشتقات نفتي ، برق، گاز طبيعي ، زغال سنگ ، حق آلودگي و ساير حامل‌هاي انرژي شكل گرفت. متعاقب صدور مجوز فعاليت بورس انرژي و براي تعيين گروه‌هاي سهامداري اين بورس، سازمان بورس و اوراق بهادار، فراخواني را در تاريخ 1390/04/05 جهت مشاركت نهادهاي مالي و فعالان صنعت نفت ، گاز و فراورده هاي نفتي، برق و با قيد تركيب 60 درصد نهادهاي مالي ، 20 درصد فعالان صنعت برق و نفت و 20 درصد عموم مردم و سقف 5/2 درصد براي هر متقاضي منتشرنمود. در تاريخ يازدهم اسفند 1390 مجمع عمومي مؤسس شركت بورس انرژي برگزار گرديد و از بين كانديداهاي عضويت در هيئت مديره، 7 عضو اصلي و 2 عضو علي‌البدل انتخاب شدند.

ماموريت سازماني و اهداف بورس انرژي

ماموريت سازماني: ايجاد بازاري شفاف، كارآمد، با نقد شوندگي و رقابت پذيري بالا، جهت رفع انحصار و كشف عادلانه قيمت حاملهاي انرژي.

اهداف

• تبيين، تحكيم و ارتقاء جايگاه و كاركردهاي بورس انرژي براي ذينفعان
• بكارگيري رويه هاي موثر جهت حفظ سلامت بازار و صيانت ازحقوق ذينفعان
• طراحي ابزارها و محصولات جديد با توجه به نيازهاي ذينفعان و اقتضائات محيطي
• تجهيز بهينه منابع فيزيكي و توسعه مستمرسرمايه هاي انساني
• ارزش آفريني و تامين منافع سهامداران
• تعامل و همكاري موثر با نهادهاي فعال در بازارهاي مالي

كلاه‌برداري با سهام عدالت / سودهايي كه به سهامداران نمي‌رسد

در حالي كه قرار بود آزادسازي سهام عدالت كد بورسي به معيشت خانوارهاي كشور كمك كند و منفعت اصلي آن را به سهامداران برسد، گروه‌هاي مختلف به جز سهامداران سود بردند.

يك گروه تلگرامي با نامي مرتبط با سهام عدالت در تلگرام از اعضاي خود مي‌خواهد تا مخاطب‌هاي خود را به گروه اضافه و به‌ازاي هر فرد مبلغي را دريافت كنند. در شرايطي كه امكان فروش سهام عدالت براي كارگزاري‌ها وجود ندارد، حقوقي‌ها تمايلي به خريد بلوكي اين سهام ندارند، سهامداران منتظر دريافت پول سهامشان هستند و … افرادي با ايجاد كانال و گروه در فضاي مجازي با نام سهام عدالت پول درمي‌آورند.

در پيام اين گروه آمده است: «شركت ازاد سازي سهام عدالت خريدار تك تك افراد يا مخاطب تلگرام شماست، شركت براي خريد و فروش سهام عدالت و جذب مشمولان دريافتي سهام عدالت با كد پيگيري:5993939 ،هريك از اعضاي مخاطبين شما به قيمت10هزار تومان خريدار است.»

امكان ورود به كانال به جز از راه يكي از مخاطبان ممكن نيست، يعني لينكي وجود ندارد.و آموزش بورس ادامه دارد . 

در اين كانال هدف را اينطور توضيح داده است: «ميپرسيد شما اد بزنيد چه سودي براي شركت بزرگ ما داره :جواب:مثال يكي از مخاطبين شما قصد خريد و فروش سهام عدالت دارد به موسسه ما ميپوندت و به صورت رسمي به اداره ما تشريف مياورد و سهام خود راه خريد و فروش ميكند.»

همچنين اين كانال بدون هويت مدعي است كه نزديك چهار سال هست خريدوفروش سهام را انجام مي‌دهد و در عرصه تلگرام سهام عدالت از سال 86 بوده است.

براساس نرخ‌هايي كه در اين گروه آمده به‌ازاي اضافه كردن ۲۰۰نفر از مخاطبان و كساني كه ثبت نام بورس انجام داده اند مبلغ دو ميليون تومان به حساب فرد واريز مي‌شود.

پيش از اين نيز برخي با خريد برگه‌هاي سهام عدالت به نصف قيمت اصلي كسب سود كرده بودند.

اين در حالي است كه ارزش سهام عدالت در دو ماه و نيم اخير 40 درصد افت كرده و به 12 ميليون و 500 هزار تومان رسيده، يعني ارزش كل سهام عدالت به رقمي كمتر از 60 درصد آن در مرداد ماه رسيده است.

آخرين اخبار و نتايج پيگيري‌هاي تجارت‌نيوز درباره سهام عدالت را در صفحه اختصاصي سهام عدالت  بخوانيد.

پاس گل به سهامداران بورس /پيش بيني امروز بازار سهام

اقتصادنيوز : معامله گران قديمي بازار سهام اميدوار بودند با انتشار گزارش هاي شش ماهه و عملكرد خوب شركت ها ريزش يكدست بازار سهام متوقف و بورس متعادل شود اما در دو روز كاري آبان شاخص كل بيش از دو درصد ريزش كرد.

بازار سهام در آخرين روز كاري وارد كانال يك ميليون و ۳۰۰ هزار واحد شد. شاخص در مقايسه با نقطه اوج در ۱۹ مرداد بيش از ۶۹۰ هزار واحد افت داشته و تا اينجاي كار يك سوم  كد بورسي بازدهي خود را از دست داده است. پرسش معامله گران قديمي اين است كه چرا بازار در شرايطي كه همه عوامل براي صعود آن مهيا است ميل نزولي دارد؟ چرا بازار به روند نرخ ارز واكنشي نشان نمي دهد؟

برخي تحليل گران به اين پرسش يك پاسخ سرراست و مستقيم مي دهند و برخي كمي موشكافانه فضا را بررسي مي‌كنند. پاسخ سرراست اين است؛ «در بازه اي كه شاخص سهام اوج گرفته بود و آموزش بورس مناسب بود در تابستان ظرف ۵ روز كاري دو كانال ۱۰۰ هزار واحدي را پشت سرگذاشت در اقتصاد ايران و شركت هاي بورسي خبري بود.» اين پاسخ سرراست به پاسخي موشكافانه ختم مي شود كه سه خطا در بورس را تشريح مي كند.

سه خطا در بورس

برخي تحليل گران مالي تلاش دارند اتفاقاتي را كه با بنيادهاي يك بازار هم خواني ندارد از منظر رفتاري توضيح دهند. يكي از اين روش ها معرفي خطاهاي شناختي در سرمايه گذاري است.

در بازار سرمايه سه خطاي شناختي شايع است؛ سوگيري فرا اعتمادي، سوگيري نماگيري و در نهايت سوگيري تمايلاتي اما اين سه خطا چه هستند و چه ارتباطي با وضعيت امروز بازار دارند.و ثبت نام بورس كاهش يافته . 

سوگيري فرا اعتمادي: اعتماد بيش از حد به خود و اعتقاد بي اساس در مورد توانايي هاي شناختي، قضاوت ها و استدلال شهودي فرد در قالب پديده فرااعتمادي معرفي مي شود. اين مفهوم نشان مي دهد افراد هم در مورد توانايي هاي خود در پيش بيني و هم درمورد دقت اطلاعاتي كه در اختيار آنان قرار مي گيرد، برآوردي بيش از اندازه دارند.

در سرمايه گذاران انعكاس اين پديده بدين صورت است كه آنها توانايي خود را در ارزيابي يك شركت به عنوان يك سوژه سرمايه گذاري، بيش از حد تخمين مي زنند. در نتيجه آن ها اطلاعات منفي را كه بطور طبيعي علامت هشدار دهنده اي است مبني بر اينكه خريد سهم نبايد انجام شود  يا اگر خريداري شده بايد به فروش برسد، را ناديده مي گيرند.

سرمايه گذاران بيش از حد مطمئن در نتيجه اين باور كه آن ها اطلاعات ويژه اي در اختيار دارند (كه ديگران ندارند) معاملات پر حجمي انجام مي دهند.

سرمايه گذاران ممكن است بازده گذشته سهم را به عنوان معرفي از آنچه در آينده انتظار مي رود در نظر بگيرند اين ساده سازي ابتكاري سوء گيري تعميم روند ناميده مي شود.

سوگيري نماگري:  سرمايه گذاران بر مبناي عملكرد گذشته شركت ها، طبقه بندي هاي ذهني خاصي را در ذهن خود براي پيش بيني رخدادهاي آتي انجام داده و در پي يافتن شباهت هايي در عملكرد شركت ها هستند. به اين دسته از تورش هاي رفتاري، سوگيري «نماگري» اطلاق مي گردد.اين سوگيري موجب مي شود، تا سرمايه گذاران روندها را به صورت نادرست تفسير كنند.

اثر تمايلاتي:  از سوگيري‌هاي متداول در بازارهاي مالي اثر تمايلاتي است كه به معناي نگهداري سهام بازنده و فروش سهام برنده است. در اين سوگيري چنانچه سهمي در ناحيه سود باشد، سرمايه‌گذار ريسك‌گريز مي‌شود و به فروش آن سهم متمايل مي‌شود و چنانچه سهم در ناحيه زيان باشد، سرمايه‌گذار ريسك‌پذير مي‌شود و سهم را نگه مي‌دارد.

سوءتفاهم هاي بورسي

ارتباط اين خطاها با بورس تهران چيست؟ اصلا اين خطاها در بورس كاربرد دارد. مرور گذشته مي تواند شفاف تر اين مطابقت را انجام دهد. براي نمونه  شروين شهرياري روز سوم آبان در دنياي اقتصاد نوشت: در زمان اوج بازار سهام يك فرضيه به اين شكل مطرح بود كه وضعيت بنيادي سهام ديگر چندان مهم نيست و اصطلاحا هر سهمي بخريد برنده خواهيد بود. (سوگيري فرا اعتمادي)

نمونه ديگر مربوط به نسبت‌هاي P/ E بود تا جايي كه در برخي محافل بورسي، نسبت‌هاي P/ E دورقمي براي سهام طبيعي تلقي مي‌شد.(سوگيري فرا اعتمادي)

 نمونه سوم اين گمانه بود كه رشد دلار مي‌تواند مانع از سقوط قيمت‌هاي حبابي شود كه اين فرضيه نيز با رشد ۳۵ درصدي ارز و افت همزمان ۳۲ درصدي شاخص درست از آب در نيامد.(سوگيري نماگري)

 فرضيه چهارم، چون در گذشته حقوقي ها و دولت در بورس مداخله داشته و اجازه ريزش نمي داده اند اكنون نيز چنين اتفاقي رخ مي دهد آنها توانايي دولت در جلوگيري از هر گونه افت سنگين و سريع بازار سهام را دست بالا فرض كرده بود اين سناريو هم به رغم تلاش زياد دولت به دليل ابعاد نامتناسب رشد بورس عملا موفق نشد. (سوگيري نماگري)

  تصور پنجم هم عبارت از عدم تاثير‌گذاري سياست پولي بر بازار سهام بود در حالي كه اكنون مشخص شده كه چرخش مختصر سياست‌گذار پولي در زمينه كنترل رشد پايه پولي و آغاز تامين مالي دولت از محل اوراق بدهي و رشد نسبي نرخ‌هاي سود، تاثير‌گذارترين عامل بر جهت‌گيري بازار دارايي‌هاي ريسك‌پذير است.

سوء تفاهم ششم تكيه بيش از حد بر پيش بيني هاي تكنيكال بود برخي پس از عبور شاخص از سطح دو ميليون از حركت راحت ان به سوي كانال سه ميليوني سخن مي گفتند. در آن دوره بسياري براي خود تحليل گر شده بودند و تصور مي كردند بازار را بهتر از ديگران مي فهمند و مستقل از هر كسي و با اتكا دانش خود معامله مي كردند.

سوء تفاهم هفتم را مي توان به فروش سهام شركت هاي با پايه صادراتي و خريد سهام برخي شركت هاي داخلي با توجيه تجديد ارزيابي، افزايش قيمت يا وصل آنها به برخي متغيرهاي سياسي مثل رفع تحريم ربط داد. اين پديده به خوبي اثر تمايلاتي را نشان مي دهد.

نشانه هاي اين رفتار را هم مي توان در برخي عملكردها رديابي كرد،ارزش معاملات در بورس به شدت بالا رفت و ميانگين هفتگي معاملات خرد در برخي مقاطع حتي به اعداد عجيب و غريب 24 هزار ميليارد تومان رسيد.سطح معاملات به گونه اي بود كه سازمان بورس ناچار شد معاملات روزانه را متوقف كند و دست آخر نسبت قيمت به سود برخي شركت ها كه از روند تاريخي بورس فاصله قابل توجهي گرفته بود.

پيش بيني بورس امروز

اما تمامي اين حرف ها چه دخلي به پيش بيني بورس امروز دارد. اگر يك گزاره ديگر نيز مرور شود شايد دسترسي به پاسخ آسانتر شود.

 حسن قاليباف اصل  رئيس كنوني سازمان بورس در پژوهشي نشان داده در ميان سرمايه‌گذاران حقيقي بورس تهران امري شايع است. به‌طور مشخص مدت‌زمان نگهداري سهام برنده (38 روز معاملاتي) كمتر از مدت‌زمان نگهداري سهام بازنده (51 روز معاملاتي) است.

از 19 مرداد تا به امروز كه شاخص از نقطه اوج فاصله گرفته دقيقا تعداد روزهايي كه سهام بازنده نگهداري مي شود پر شده است. با اين حساب سهامداران اگر بر مبنايي رفتار گذشته عمل كنند بايد خود را از دست سهام بازنده خلاص كنند و از بازار خارج شوند. اين اتفاق يعني نزول بيشتر بازار سهام و حركت به سوي سطوح پايين تر. با اين حساب امروز هم نمي توان به برگشت بازار زياد اميدوار بود.

اما بعدازظهر روز گذشته رئيس كل بانك مركزي يك پاس گل به سهامداران داد او خيال بورس بازان از افزايش نرخ سود سپرده بانكي را راحت كرد. پس از اين خبر كانال هاي بورسي زياد روي آن مانور دادند حتي برخي مسئولان وزارت اقتصاد نيز در بازنشر خبر پيش قدم شدند. به اين اميد كه بورس امروز شكل ديگر به خود بگيرد.

فقط بايد شش ساعت صبر كرد و ديد تكليف اين پاس گل ميرداماد به سعادت آباد چه مي شود. سهامداران رمقي براي حفظ سهام و سرمايه گذاري جديد دارند يا نه؟ متوجه خطاهاي گذشته شده اند و بي گدار به آب نمي زنند.

تفاوت بورس كالا و اوراق بهادار (+توضيحات كاربردي)

بورس كالا چيست؟ تفاوت بين شركت  بورس اوراق بهادار تهران و سازمان بورس و اوراق بهادار در چيست؟ تفاوت بورس كالا و اوراق بهادار در چند سال گذشته به‌عنوان يكي از بحث‌هاي چالش‌برانگيزي است كه هميشه در دنياي بورس و سرمايه‌گذاري از آن ياد مي‌شود!ثبت نام بورس چگونه است ؟ 

در دنياي بازارهاي سرمايه اين موضوع آن‌قدرها كه مردم عادي كه كد بورسي دارند  فكر مي‌كنند، پيچيده نيست بله از يكسري قوانين و اصول پيروي مي‌كند. امروز سعي مي‌كنيم به شما كمك كنيم تا تفاوت‌هاي ميان اين دو بازار را بهتر بررسي كرده و به سرمنزل مقصود خود يعني درك تفاوت‌هاي اين دو بازار سرمايه برسيد!

اولين مبحثي كه براي درك اين تفاوت بايد آن را بررسي كنيم، اين است كه صرفاً بورس كالا چيست؟ آموزش بورس در اين بازار عمده‌فروشي كه مي‌تواند در تعيين قيمت بازار خرده‌فروشي تأثير فرواني داشته باشد، چهاراصل و ويژگي اساسي دارد كه اساس تشكيل آن است. در ادامه اين ۵ اصل را با يكديگر مرور مي‌كنيم:

• در بازار بورس كالاي ايران، نبايد هيچ‌گونه نوسانات قيمت جعلي وجود داشته باشد!
• در اين بازار نبايد خريدار جعلي يا مصنوعي وجود داشته باشد تا قيمت‌ها نوسان نداشته باشند!
• در اين بازار بايد براي مديريت ريسك فروشنده، توليدكننده و واسطه دلايل مهم و قطعي وجود داشته باشد!
• نظام قيمت‌گذاري بر كالاهاي موجود در بازار سرمايه كالا ايران بايد به‌صورت كاملاً شفاف و به‌دوراز هرگونه پنهان‌كاري باشد!
• سيستم اجرايي و نظارتي بر طرفين يك معامله كه فروشنده و خريدار است، بايد به‌صورت كاملاً شفاف احساس شود.

۵ ويژگي و مشخصه‌اي كه در بالاتر مشاهده كرديد، جزو مهم‌ترين اركان بورس كالاي ايران هستند كه در هنگام بررسي تفاوت بورس كالا و اوراق بهادار متوجه اهميت آن‌ها خواهيد شد. حالا كه اين بازار سرمايه را بهتر شناختيد، نوبت آن مي‌رسد كه كمي با بورس كالاي ايران هم آشنا شويد! تفاوت بورس كالا با بورس اوراق بهادار، همان چيزي است كه آلان به دنبال آن هستيم!

تفاوت بورس كالا و اوراق بهادار چيست؟ تفاوت بين شركت اوراق بهادار تهران و سازمان بورس

يكي از اصلي‌ترين اركان تفاوت بورس كالا و اوراق بهادار در انواع قرارداد‌هاي در بورس كالا است! يعني شما بايد در بازار سرمايه كالا، يكي از قرارداد‌هاي زير را داشته باشيد! قراردادي كه بين شما و فروشنده نهادينه مي‌شود و باعث مي‌شود كه قادر به ايجاد روند جديدي در يك بازار باشيد. انواع قراردادهاي شركت هاي بورس اوراق بهادار  عبارت‌اند از:

•  قرارداد نقدي (CASH): اين نوع قرارداد يكي از رايج‌ترين انواع قرارداد است كه با استفاده از آن اقدام به فروش كالا، تجهيزات و … به‌صورت كاملاً نقدي مي‌كنند. در اين رابطه خريدار بايد هزينه را به‌صورت نقدي پرداخت كند!
• قرارداد سلف: يكي از مهم‌ترين اركان تفاوت بورس كالا و اوراق بهادار، همين قرارداد سلف است كه در نوع خود كم‌نظير است! در اين قرارداد لازم است كه شما براي خريد كالايي در زمان مشخصي در آينده، هزينه را پرداخت كنيد! چنين قراردادي را نمي‌توانيد در  بازار بورس اوراق بهادار  ايران پيدا كنيد و تنها در بازار كالا يافت مي‌شود.
• قرارداد نسيه: نوعي قرارداد مشروط است كه بايد بر اساس بهاي كالاي انتخابي در يك سررسيد مشخص هميشه به‌صورت منظم پرداخت شود. اين قرارداد مخصوص بازار سرمايه است و مي‌توان از آن به‌عنوان يكي از اركان تفاوت بورس كالا و اوراق بهادار يادكرد. آيا تابه‌حال قرارداد نسيه‌اي داشته‌ايد؟
• قرارداد اختيار معامله: نوعي ديگري از قراردادهاي مخصوص بازار سرمايه كالا است كه در آن بايد يك اختياراتي به طرفين داده شود. اين نوع قرارداد هيچ ارتباطي با قراردادهاي بازار بورس اوراق بهادار ندارد.

حالا كه با بحث‌هاي قراردادي دو بازار مهم سرمايه ايران آشنا شديد، نوبت آن مي‌رسد كه كمي از تفاوت‌هاي اين دو بازار را هم خودتان كشف كنيد.

همان‌طور كه تا آلان متوجه شده‌ايد، اين دو بازار در نوع قرارداد، شيوه انتقال پول، شيوه نظارت، شيوه تنظيم قوانين و … با يكديگر تفاوت‌هاي بنيادي دارند كه اگر به آن‌ها توجه نداشته باشيد، احتمالاً با مشكل روبرو خواهيد شد، اما اين تمام ماجرا نيست. در ادامه برخي از تفاوت‌هاي ديگر را هم بررسي مي‌كنيم!

يكي ديگر از تفاوت‌هاي مهم بورس كالا با بورس اوراق بهادار ايران كه نمي‌دانستيد!

اگر با يك كارشناس و متخصص بازار سرمايه و بورس صحبت كنيد، متوجه خواهيد شد كه يكي ديگر از تفاوت‌هاي  بورس كالا  و اوراق بهادار كه از آن ياد مي‌شود، شيوه بازگشت سرمايه است! بحثي كه به‌خودي‌خود بسيار چالش‌برانگيز است و بايد به‌خوبي آن را درك كنيد. معمولاً در بازگشت سرمايه در بورس اوراق بهادار ايران طي ۷۲ ساعت تا يك هفته طول مي‌كشد، درحالي‌كه بورس كالاي ايران چنين نيست!
درواقع در بورس كالاي ايران، شما مي‌توانيد ظرف ۲۴ ساعت بازگشت سرمايه را تجربه كنيد. به نظر شما چه موارد مهمي در رابطه با تفاوت‌هاي اين دو بازار وجود دارد كه به آن‌ها اشاره نشد؟ در بخش نظرات، مي‌توانيد جواب اين سؤال را با ما و ديگر افراد به اشتراك بگذاريد.

بورس كالا چيست؟

 بورس كالا  بازار منسجمي است كه تعداد زيادي از عرضه‌كنندگان، كالاي خود را عرضه مي‌كنند و كالاي مربوطه پس از بررسي‌هاي كارشناسي و قيمت‌گذاري توسط كارشناسان بورس كالا و آموزش بورس ، به خريداران عرضه مي‌شود.

در بورس كالا معمولاً كالاهاي خام و فرآوري نشده مانند فلزات، پنبه، گندم، برنج و... دادوستد مي‌شوند. يكي از مزاياي بورس كالا، حضور نهادهاي نظارتي و تنظيم‌كننده بازار است كه تمامي توليدكنندگان، مصرف‌كنندگان و تجار كالا با حضور اين نهادها، از مزاياي قوانين و مقررات حاكم بر بورس برخوردار مي‌شوند.

بررسي روند پيدايش و تكامل كد بورسي بورس‌هاي كالا در جهان حاكي از آن است كه اين‌گونه بازارها در عرصه اقتصاد كشورها از قرن ۱۹ به بعد در پي پاسخ‌گويي به برخي از نيازمندي‌هاي اقتصادي و در بسياري موارد رفع برخي تنگناها و موانع در بازار كالاهاي مختلف بوده است.

در واقع نارسايي‌هاي بازارهاي سنتي در شكل‌ نوسانات كاذب و عدم شفافيت در كشف قيمت و فقدان تضمين‌هاي لازم براي معامله‌گران از مهم‌ترين دلايل راه‌اندازي بورس‌هاي كالايي در كشورهاي جهان بوده است.

در بورس كالا معمولاً كالاهاي خام و فرآوري نشده مانند فلزات، پنبه، گندم، برنج و... دادوستد مي‌شوند

در چنين شرايطي وجود بورس‌هاي كالايي و استفاده از ابزارهاي مشتقه به پديد آمدن يك نظام سازمان‌يافته دادوستد و توزيع كالاها در كشورهاي مختلف منجر شده و راه ورود به بازارهاي جهاني را براي كشورها تسهيل كرده است.

از اين‌رو هم‌اكنون صدها بورس كالايي مدرن در سراسر جهان داير است كه از قديمي‌ترين آن‌ها مي‌توان به بورس معروف و تجاري شيكاگو(CME) با ۱۷۰ سال سابقه، بورس فلزات لندن(LME) با ۱۳۰ سال سابقه، بورس كالاي نيويورك(NYMEX)، بورس كالاي توكيو (TOCOM)، بورس كالاي شانگهاي(SHFE)، بورس كالاي هند(MCX) اشاره كرد. و ثبت نام بورس انجام ميگيرد . 

چه كساني به بورس كالا مراجعه مي‌كنند؟

۱- گروه اول كساني هستند كه مي‌خواهند از ريسك نوسان كاذب قيمت‌ها در امان باشند. در واقع بورس‌هاي كالا به عنوان عاملي موثر براي كاهش  ريسك توليدكنندگان كالا و مصرف‌ كنندگان عمده در بازار شناخته مي‌شود.

۲- گروه دوم بر خلاف گروه اول، از نوسانات قيمت استفاده كرده و سود خود را حداكثر مي‌كنند. در بورس‌هاي كالا، اين گروه با نام سوداگران (Speculator) شناخته مي‌شوند.

بورس كالا در ايران

در راستاي تحقق اهداف برنامه سوم و چهارم توسعه كه مطابق با آن‌ها شوراي عالي بورس موظف به راه‌اندازي و گسترش بورس‌هاي كالايي در ايران شناخته شده بود، بورس فلزات در شهريور ۱۳۸۲ (نخستين بورس كالايي در ايران) و بورس كالاي كشاورزي در شهريور ۱۳۸۳ آغاز به فعاليت كردند. بر مبناي قانون بازار اوراق بهادار جمهوري اسلامي ايران و با تصويب شوراي عالي بورس، شركت بورس كالاي ايران در آذر ۱۳۸۵ با درهم آميختن بورس فلزات و بورس كالاي كشاورزي تشكيل شد و پس از پذيره‌نويسي و برگزاري مجمع عمومي، از مهر ۱۳۸۶ كار خود را زير نظر سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز كرد. گفتني است اركان شركت بورس كالاي ايران هم اكنون شامل «مجمع عمومي»، «هيئت مديره»، «مديرعامل»، «بازرس/حسابرس» مي‌شود.

چه قراردادهايي در بورس كالا معامله مي‌شوند؟

همه داد و ستدها در بورس كالا در قالب قراردادهاي استاندارد انجام مي‌گيرد. به طور كلي، قراردادهاي «نقدي»، «سلف»، «نسيه»،  آتي و اختيار معامله   «صلح» و «معاوضه» براي داد و ستد هر كالا وجود دارد.

بيشتر بخوانيد

واكنش منفي بورس به سيگنال‌هاي مثبت! / برخي از سهم‌ها حباب منفي دارند

در پايان معاملات امروز بازار سهام شاخص كل به دليل فشار عرضه در كليت بازار  و آموزش بورس سهام با افت ۲٫۷۳ درصدي به يك ميليون و ۳۳۶ هزار واحد رسيد.

براي شروع روند صعودي بازار سهام در وهله اول بايد ثبت نام بورس انجام گيرد و تعادل به بازار سهام برگردد و بازار بايد كف قيمتي خود را پيدا كند، اما به دليل انتخابات امريكا و مختصات توده‌واري بازار سهام كف‌سازي سهم‌ها انجام نمي‌شود. از روز اول هفته گذشته روند بازار سهام در تمام روزهاي هفته نزولي بوده و شاخص كل به كمترين ميزان خود در 3 ماه گذشته رسيده است و احتمال مي‌رود در صورت ادامه جو هيجاني شاخص كل تا يك ميليون و 200 هزار واحد نيز ريزش داشته باشد.

همچنين امروز مجلس جلسه علني براي حمايت از بازار سهام  و كد بورسي برگزار كرد و از طرفي نيز رئيس بانك مركزي نيز افزايش نرخ سود بانكي را تكذيب كرد اما با وجود سيگنال‌هاي مثبت بازار سهام باز هم واكنش شاخص كل نزولي بود.

در جريان معاملات امروز بازار سهام اكثر نمادهاي بنيادين با فشار عرضه همراه بودند و اين عرضه باعث روند نزولي بازار سهام شد و به نظر مي‌رسد هيچ حمايتي قرار نيست از بازار سهام صورت بگيرد.

در چند روز گذشته حمايتي از بازار سهام صورت نگرفته است و اگر در مقاطعي صف‌هاي فروش بازار سهام جمع‌اوري شده است به دليل الزام بازارگرداني بوده است.

از طرفي نيز بازار سهام دچار تمايلات منفي شده است و در اين محدود ديگر از لحاظ بنيادين بازار قابل پيش‌بيني نيست و اخبار و سيگنال‌هاي مثبت روند بازار را تغيير نمي‌دهند همانگونه كه در دوره رشد بازار خبرهاي بد بر روندي صعودي بازار تاثيري نداشتند.

همچنين مي‌شود گفت قيمت اكثر سهم‌ها به محدوده جذابي رسيده و توجيهي براي فروش ندارند و حتي به گفته كورش گرامي، كارشناس بازار سرمايه برخي از سهم‌ها حباب منفي دارند. با احتساب قيمت دلار سهم‌هاي بازار سهام با دلار زير 20 هزار توماني معامله مي‌شوند و در صورتي كه بازار سهام ايران بازاري ارزمحور است و در حال حاضر به دليل عدم اطمينان از تثبيت قيمت ارز در محدود 30 هزار تومان واكنشي به افزايش قيمت ارز ندارد.

همچنين ارزش معاملات خرد امروز بازار سرمايه در حدود ۶۰۵۰ ميليارد تومان بود.

بورس به تعادل مي‌رسد

رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: براي رسيدن بازار سرمايه بايد آموزش بورس  داشته باشيم به يك تعادل بايد موضوع بازارگرداني به طور جدي دنبال شود و اگر بازارگردان‌ها به صورت كامل در بازار سرمايه فعال شوند مي‌توانند يك تعادلي را در بازار ايجاد كنند.

، حسن قاليباف اصل رئيس سازمان بورس در نشست علني امروز دوشنبه، 5 آبان ماه مجلس شوراي اسلامي، در جريان بررسي گزارش كميسيون اقتصادي در مورد وضعيت بازار سهام و عملكرد سازمان بورس و اوراق بهادار و وزارت امور اقتصادي و دارايي با اشاره به نوسانات شاخص بازار سرمايه طي ماه‌هاي اخير، گفت: امسال در بازار سرمايه كارهاي بسيار خوبي انجام شده كه افزايش نرخ شاخص‌ها يكي از اين اتفاقات خوب بوده است.

قاليباف اصل با بيان اينكه آزادسازي سهام عدالت  يكي ديگر از اتفاقات خوب در سال جاري بود، افزود: سهام عدالت بعد از 15 سال آزاد شد و حدود 13 هزار ميليارد تومان سهامدار، سهام خود را در بازار فروختند كه عمدتا هم جزو قشر مستضعف هستند.و كد بورسي گرفتند .

وي تصريح كرد: تقويت تجهيز پس انداز و تامين مالي از طريق بازار سرمايه يكي ديگر از اتفاقات مهم امسال بود، سال گذشته 262 هزار ميليارد تومان تامين مالي در بازار سرمايه اتفاق افتاد در صورتي كه در 6 ماهه امسال اين عدد به 300 هزار ميليارد تومان رسيده است. عرضه‌هاي اوليه در سال گذشته حدود 5 هزار ميليارد تومان بوده اما امسال تاكنون 25 هزار ميليارد تومان بوده است.

رئيس سازمان بورس اظهار كرد: يعني اين رقم نسبت به سال گذشته 5 برابر افزايش داشته است ضمن آنكه بحث تامين مالي دولت هم از بازار سرمايه اتفاق مهمي بود كه انجام شد و دولت تاكنون از بازار سرمايه 32 هزار ميليارد تومان سهام فروخته است كه در صورت عدم فروش اين سهام دولت بايد براي تامين مالي خود به سمت كارهايي قدم برمي داشت كه تورم زا خواهد بود.و ثبت نام بورس كاهش داشته است . 

قاليباف اصل افزود: فروش اوراق از طرف دولت 90 هزار ميليارد تومان بود كه اين آمار قابل توجهي است، سال گذشته فروش سهام از طرف دولت صفر بود اما امسال به 32 هزار ميليارد تومان رسيد.

وي تاكيد كرد: تاسيس شركت‌هاي عام يكي ديگر از اقدامات سازمان بورس و اوراق بهادار طي سال جاري بود، طي نيمه اول سال كه نقدينگي وارد بازار مي‌شد تلاش كرديم تا اين نقدينگي توسط عرضه‌ها و عرضه اوليه‌ها از بازار جذب شود. اين مباحث بسيار مورد بررسي قرار گرفت كه در نهايت به مصوبه دولت در مورد سهام شناوري كه سهام شناوري كل بازار را به 25 درصد افزايش داد و موجب شد عرضه‌هاي خوبي در آن مقطع از سمت بورس انجام شود.

رئيس سازمان بورس گفت: تاسيس شركت‌هاي سهامي عام براي اجراي پروژه‌ها يكي ديگر از رسالت‌هاي مهم ما در بازار سرمايه بورس بود و تاكنون 400 ميليارد تومان شركت سهامي عام شركت پروژه تعريف شده است در صورتي كه اين عدد سال گذشته صفر بود. همچنين تقويت روش سرمايه گذاري غيرمستقيم در بازار سرمايه را به طور جدي دنبال كرديم تا مردم به صورت مستقيم وارد بازار نشوند.

قاليباف اصل بيان كرد: با پيگيري هاي بورس اوراق بهادار، سهام شناوري در بازار افزايش يافته و از 22 درصد در ابتداي سال به 25 درصد در حال حاضر رسيده است.

وي با بيان اينكه به منظور رصد فضاي مجازي شوراي عالي فضاي مجازي در بازار بورس تشكيل شد، اظهار كرد: با رصد فضاي مجازي در صورت لزوم برخوردهاي قهري هم انجام مي شود همچنين با توجه به توسعه فضاي مجازي و تاثير آن بر بازار سرمايه اين اقدام انجام شده و در كنار آن هم ارتباطي را با صدا و سيما براي ارتقاي سواد فكري و فرهنگ سازي و همچنين بازار گرداني در شبكه هاي آموزش و ايران كالا برقرار كرده ايم.

رئيس سازمان بورس تصريح كرد: بعد از افت‌هاي بازار در بازار سرمايه موضوع بازارگرداني را به طور جدي دنبال كرديم زيرا بازار گردان بايد بتواند در بحث عرضه و تقاضا با تشخيص درست اقدام مناسب را انجام دهد، در بازار بورس از 330 شركت، 180 شركت قرارداد بازار گرداني را امضا كرده اند. براي رسيدن بازار سرمايه به يك تعادل بايد اين موضوع به طور جدي دنبال شود، حدود 20 شركت اين قرارداد خود را تمديد نكردند كه سازمان بورس اعلام كرده شركت‌هاي متخلف مستوجب جريمه‌هاي مالي و برخورد هستند.

قاليباف اصل گفت: اگر بازارگردان‌ها به صورت كامل در بازار سرمايه فعال شوند مي‌توان يك تعادلي را در بازار ايجاد كنند.

وي با اشاره به گزارش كميسيون اقتصادي، اظهار كرد: اين گزارش بسيار خوب مي‌تواند به بازار بورس و سرمايه كمك كند، بازار سرمايه در 2 سال اخير رشد و توسعه داشته مخصوصا در ابتداي امسال اما زيرساخت‌هاي آن با اين رشد تطبيق پيدا نكرده است.

رئيس سازمان بورس بيان كرد: درباره بند يك گزارش كه در مورد ساختار سازمان بورس و توسعه ساختار سازماني است، طرحي را آماده و در شوراي عالي بورس تصويب كرديم و چون مصوبه هيات وزيران مي خواهد آن را به آن ها اعلام كرديم در نتيجه بند يك اين گزارش اكنون انجام شده است.ما در دو هفته پيش بعد از مطرح شدن در شوراي عالي بورس به هيأت وزيران اعلام كرديم يعني بند (1) گزارش انجام شده است، در مورد بند (2) گزارش موضوع رتبه‌بندي شركت‌ها از طرف سازمان بورس مطرح شده است، واقعيت اين است كه در بازار سرمايه يكسري بحث ها، موضوعات تخصصي است و يك تقسيم‌ كاري انجام شده است.

وي ادامه داد: در دنيا پيشنهاد نظارتي شركت‌ها را رتبه‌بندي نمي‌كند ضمن اينكه يك رتبه‌بندي ذاتي در بازار سرمايه وجود دارد. ما تابلوهاي مختلفي در بازار سرمايه داريم، شركتي كه در بازار پايه است وقتي سرمايه‌گذار مي‌آيد و دراين شركت سرمايه‌گذاري مي‌كند بيانيه ريسك را امضا مي‌كند به خاطر همين رتبه‌بندي در شركت و در بازار سرمايه وجود دارد. اين موضوع به شركت‌ها هر روز اعلام مي‌شود و اينكه قيمت به سود شركت‌ها چه تغييري مي‌كند و ويژگي‌هايي كه اين شركت‌ها در تابلو دارند. اگر يك شركتي شرايط احراز يك تابلو را از دست بدهد از آن تابلو حذف مي‌شود، در بند (2) اين گزارش آمده است كه الان رتبه‌بندي در بازار سرمايه انجام مي‌شود.

قاليباف اصل در ادامه با اشاره به احراز هويت اشخاص حقوقي مطرح كرد: اشخاص حقوقي كه بالاي يك درصد در شركت‌ها سهام دارند معاملات آنها در بازار سرمايه اعلام مي‌شود، آنها كه خريد مي‌كنند فِلش سبز مي شود و آنها كه مي‌فروشند فِلش آن قرمز مي‌شود. اطلاعات شركت‌ها در اختيار بازار سرمايه وجود دارد.

رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به بند (4) گزارش مطرح كرد: اين موضوع مربوط به فعاليت در بازار سرمايه است، در موضوع سرمايه‌گذاري غيرمستقيم تلاش كرديم كه آن را توسعه دهيم و با همكاري‌هايي كه با صدا و سيما داريم و فعاليت‌هايي را در فضاي مجازي شروع كرده‌ايم تا بتوانيم آموزش و فرهنگ سازي را در فضاي مجازي هم ايجاد كنيم. امسال در مورد سرمايه‌گذاري غيرمستقيم ابتداي سال مجوز سبدگرداني ما 18 عدد بود و امسال مجوز سبدگردان‌ها به 30 عدد رسيده است ضمن اينكه 20 مجوز جديد هم صادر كرده‌ايم و سازمان بورس موافقت اصولي آن را داده است و قاعدتا آنها كه مجوز گرفته‌اند مي‌توانند كارهاي آن را انجام دهند و در بازار سرمايه فعاليت خود را آغاز كنند.

وي با اشاره به بند (5) اين گزارش تأكيد كرد: موضوع افشاي صورت‌هاي مالي سازمان را در شوراي عالي بورس مطرح و مصوب كرديم و در تارنماي خود سازمان بورس اين اطلاعات منتشر خواهد شد، در مورد بند (7) گزارش كه شوراي ثبات مالي است ما با آن موافق هستيم و يك لايحه ارتقاي قانون بازار سرمايه كه 100 ماده‌اي است را تهيه كرده‌ايم و در مدت يك يا دو روز به دولت مي‌فرستيم.

قاليباف اصل ادامه داد: ضمانت‌هاي اجرايي آن انجام شده است و ابزاري است كه در اختيار سازمان بورس قرار داده مي‌شود، بند (8) گزارش درباره افشاي مصوبات شوراي عالي بورس بوده كه در گزارش كميسيون پيشنهاد شده است، در پايگاه قوانين و مقررات بازار سرمايه مصوبات شوراي عالي بورس منتشر مي‌شود و قابل دسترس و در اختيار همگان است.

وي با اشاره به بند (9) گزارش خاطر نشان كرد: بند (9) گزارش ناظر بر دستورالعمل فعاليت فعالان مجازي است، قبلا هم گفتم كه موضوع فضاي مجازي دنبال مي‌شود، در حال حاضر تعداد قابل توجهي از كانال‌ها و سايت‌هايي كه تخلف كرده و اخلال در بازار سرمايه ايجاد كرده‌اند توسط سازمان به مراجع ذيربط معرفي مي‌شود و با بسياري از اينها برخورد خواهد شد.

رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه افزود: اما گاهي جرائمي كه براي كساني كه اخلال در بازار سرمايه ايجاد مي‌كنند با اخلال و تخلف و جرمي كه انجام مي‌دهند سازگاري ندارد. در لايحه‌اي كه در سازمان بورس تهيه شده اين موضوع ديده شده است و قاعدتا اگر اين موضوع تبديل به قانون شود مي‌تواند ابزار نظارتي را در اختيار سازمان بورس قرار دهد.

قاليباف اصل بااشاره به بند (10) گزارش مطرح كرد: بند (10) گزارش درباره كاهش كارمزد اركان بازار از معاملات سهام است، واقعيت اين است كه ما ابتداي سال اين كار را انجام داده‌ايم و پيشنهادي را به شورا برديم كه 50 درصد كارمزد سازمان بورس، شركت بورس تهران و سازمان فرابورس ايران و كارگزاري‌ها، شركت فناوري و شركت سپرده‌گذاري مركزي كاهش پيدا مي‌كند.

وي ادامه داد: كارمزد آنها 50 درصد كاهش پيدا كرده است و 20 درصد از 50 درصد به سرمايه‌گذار داده شد و 30 درصد در صندوق تثبيت بازار و صندوق توسعه بازار شارژ مي‌شود كه سرمايه‌اي كه در اصل بازار به آن نياز دارد كه تعادل در آن ايجاد شود و صندوق توسعه و صندوق تثبيت مي‌توانند كمك كنند اما چون از ابتداي تيرماه اين كار پيگيري مي‌شود اين عدد در حال حاضر عدد قابل توجهي نيست ولي در آينده وقتي اين عدد بيشتر شود مي‌تواند به تعادل بازار كمك كند.

رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار در پايان از تلاش‌ها و زحماتي كه در كميسيون اقتصادي مجلس انجام گرفته، تشكر كرد.

واكنش منفي بورس به مجلسي‌ها

در حالي كه جلسه علني مجلس براي حمايت از بازار سهام در حال برگزاري است و رئيس‌كل بانك‌مركزي نيز افزايش نرخ سود بانكي را تكذيب كرد، اما روند بازار سرمايه و ثبت نام بورس با شروع معاملات امروز نزولي شد.

با شروع معاملات امروز بازار سهام عرضه در نمادهاي شاخص‌ساز باعث ريزش 1.71 درصدي شاخص كل بازار سهام شد و شاخص هم‌وزن نيز بيش از نيم درصد ريزش كرد و اين نشان از كليت منفي بازار سهام و همچنين صف‌هاي فروش زياد است. و آموزش بورس  كاهش يافته است . تمايلات بازار سهام به شدت منفي است و همين موضوع باعث مي‌شود تا به اخبار مثبت واكنش مثبت نداشته باشد و به نوعي بازار سهام به دليل ريسك انتخابات آمريكا عقب‌نشيني كرده است و به نظر مي‌رسد تا مشخص نشدن تكليف انتخابات آمريكا و به تبع آن قيمت دلار روند بازار نوساني خواهد بود.

در جريان معاملات امروز بازار سهام نمادهاي پاكشو، شاروم، شصدف و شسينا نمادهايي هستند كه در گروه شيمياني در مدار مثبت معامله مي‌شوند.

در جريان جلسه علني مجلس براي جمايت از بازار سهام موضوعات قيمت‌گذاري فولاد و نرخ سود بانكي مد نظر كمسيون اقتصادي قرار گرفت.

عرضه در بازار سهام به دليل ريسك انتخابات آمريكا باعث ريزش بازار سهام است اما بسياري از كارشناسان معتقدند بازار سهام انتخابات آمريكا را پيش‌خور كرده است و حتي در صورت وقوع بدترين سناريوها بعد از انتخابات آمريكا ريزش جدي نخواهيم داشت.

نمادهاي فملي، فولاد و شپنا بيشترين تاثير منفي را بر بازار سهام داشتند و همچنين صف‌هاي فروش كاوه، فخوز، وبملت، وبصادر و خودرو جمع‌اوري شدند.و كد بورسي را از كارگزاري  مي توان درييافت نمود . 

ريزش بازار سهام طولاني شده است و به نظر مي‌رسد به لحاظ تكنيكالي بايد روند بازار سهام بهبود پيدا كند اما متغييرهاي بازار سهام از جمله قيمت دلار انتظار انتخابات آمريكا را مي‌كشند.

فرآيند ارائه كد بورسي به مشتريان

مشتريان با مراجعه به كارگزار مدارك مورد نياز را طبق ضوابط به كارگزار تحويل مي­دهند.

الف-  مدارك مورد نياز جهت صدور كد مشتريان بازار فيزيكي:

مشتريان حقيقي ايراني:

1- اصل فرم درخواست كد حقيقي

2- كپي برابر اصل شده كارت ملي و شناسنامه (صفحه توضيحات در صورت لزوم)

3- ساير موارد در صورت نياز به تشخيص كميته

ضمنا آموزش بورس ضروري است 

مشتريان حقوقي ايراني:

1- اصل فرم درخواست كد حقوقي

2- كپي برابر اصل شده كارت ملي و شناسنامه مدير عامل و تمام اعضاء هيات مديره (صفحه توضيحات در صورت لزوم)

3- اساسنامه،

4- روزنامه رسمي تاسيس و آخرين تغييرات اعضاء هيات مديره و ساير روزنامه هاي رسمي مهم (تغيير نام و ...)

5- صورت هاي مالي حسابرسي شده آخرين دوره ( در صورت عدم شمول براي حسابرسي، اظهارنامه مالياتي)

6- پروانه بهره برداري و ساير مجوزهاي فعاليت معتبر

7- ساير موارد در صورت نياز به تشخيص كميته

مشتريان حقوقي خارجي:

1- اصل فرم درخواست كد حقوقي

2-كپي برابر اصل شده مدارك شناسايي مدير عامل و اعضاي هيات مديره (كارت ملي، شناسنامه، گذرنامه معتبر)

3- مدارك ثبت شركت در كشور مبدا به زبان فارسي يا انگليسي ممهور به مهر تائيديه كنسولگري ايران در آن كشور

4- مدارك مثبت مالي ( صورت مالي حسابرسي شده يا مدرك مشابه) به تشخيص بورس

* مدارك ثبت شركت عبارتند از : گواهي تاسيس يا مدرك مشابه، اساسنامه يا مدرك مشابه، مدارك مثبت مشخصات ، حدود اختيارات صاحبان امضاي مجاز شخص حقوقي، مدارك مربوط به مجوز فعاليت در كشور متبوع كه به تائيد كنسولگري ايران رسيده باشد.

مدارك پس از برابر اصل شدن و احراز هويت مشتري، توسط كارگزار اسكن گرديده و از طريق اتوماسيون به واحد پذيرش مشتريان بازار فيزيكي ارسال مي­گردد و يك نسخه كامل بصورت فيزيكي نيز به واحد پذيرش مشتري ارائه مي­گردد.

كارگزار با استفاده از ورود اطلاعات در سامانه پذيرش مشتري درخواست صدور كد جديد مي­نمايد. مدارك توسط كارشناسان واحد پذيرش مشتري بررسي مي­گردد و با آنچه در سامانه توسط كارگزار درج گرديده است مطابقت داده مي­شود چنانچه اطلاعات خواسته شده در سامانه بدون اشكال وارد شده باشد و با مدارك فيزيكي مطابقت داشته باشد درخواست كارگزار تاييد و كد معاملاتي مشتري صادر مي­گردد

ب- مدارك مورد نياز جهت صدور كد مشتريان بازار مشتقه:

ثبت نام بورس  : 

مشتري حقيقي:

1- اصل فرم درخواست كد با تائيديه بانك مربوطه و كارگزار

2- كپي برابر اصل شده پشت و روي كارت ملي و تمام صفحات شناسنامه

3- فرم معرفي اطلاعات حسابهاي بانكي مشتري

4- اقرار نامه و بيانيه ريسك معاملات فراردادهاي آتي

مشتري حقوقي:

1- اصل فرم درخواست كد با تائيديه بانك مربوطه و كارگزار

2- كپي برابر اصل شده پشت و روي كارت ملي و تمام صفحات شناسنامه مدير عامل، تمام اعضاي هيات مديره و نماينده شركت

3- فرم مشخصات نماينده

3- فرم معرفي اطلاعات حسابهاي بانكي مشتري

4- اقرار نامه و بيانيه ريسك معاملات فراردادهاي آتي

5- آخرين تغييرات روزنامه رسمي شركت كه در آن سرمايه ثبتي شركت درج شده باشد

6- اساسنامه

كارگزار كليه مدارك را پس از اسكن نمودن به كارتابل پذيرش مشتريان قراردادهاي آتي ارسال مي نمايد مدارك پس از بررسي طي 3 روز كاري در صورت نداشتن نواقص در سيستم سامانه بازار آتي (سبا) كد مشتري ثبت مي­گردد. پس از ثبت اطلاعات مشتري توسط واحد پذيرش مشتريان در سامانه بازار آتي، مدارك جهت تاييد نهايي در واحد مديريت قراردادهاي مشتق كالايي مورد بررسي قرار مي­گيرد در صورت صحت، كد معاملاتي مشتري در سامانه بازار آتي تاييد و مشتري مي تواند در بازار معاملات آتي فعاليت نمايد.

فرآيند اجرايي صدور كد براي مشتريان بازار مشتقه

1- مراجعه مشتري به كارگزار داراي مجوز فعاليت در بازار مورد نظر

2- تكميل فرم هاي مربوطه و ارائه اصل و تصوير مدارك مورد نياز توسط مشتري

3- بررسي مدارك و مطابقت دادن و ممهور نمودن به مهر برابر با اصل توسط كارگزار

4- ارسال كليه اطلاعات مشتري بر اساس ضوابط به بورس كالا بصورت فيزيكي و سيستمي

5- بررسي تكميل بودن مدارك توسط بورس كالا

6- تاييد هويت اشخاص حقيقي/حقوقي/عمومي با استفاده از سامانه هاي قانوني

7- بررسي تكراري نبودن شخصيت در بورس كالا و صدور كد مشتري بصورت غير عملياتي

8- ارسال اطلاعات به مديريت توسعه بازار مشتقه جهت فعال سازي حساب عملياتي

9- بررسي و تاييد حساب در اختيار معرفي شده

10-فعال سازي كد مشتري توسط مديريت توسعه بازار مشتقه

11- ابلاغ كد توسط كارگزار به مشتري

* نكته: جهت صدور كد معاملاتي مشتقه، داشتن كد سهامداري در بورس/ فرابورس الزامي است و اين كد بايد روي فرم درخواست كد يادداشت شود

شرايط و فرآيند اخذ كد معاملاتي بر خط قراردادهاي آتي

شرايط الزامي دارنگان كد معاملاتي قراردادهاي آتي جهت معامله از طريق سامانه معاملات برخط قراردادهاي آتي:

1- داشتن حداقل سن 18 سال

2- داشتن حداقل ديپلم

فرآيند اخذ مجوز دسترسي به سامانه معاملات برخط قراردادهاي آتي

1- مراجعه مشتري به كارگزار و تكميل فرم" درخواست اخذ مجوز دسترسي به سامانه معاملات برخط " و ارائه مدارك هويتي و رونوشت آخرين مدرك تحصيلي

2- انجام مصاحبه شفاهي يا آزمون كتبي توسط مديريت معاملات برخط كارگزاري جهت ارزيابي صلاحيت حرفه اي مشتري

3- عقد قرارداد استفاده از خدمات عضو جهت انجام معاملات برخط كالا و اوراق بهادار مبتني بر كالا بين شركت كارگزاري و مشتري

4- صدور نام كاربري و رمز عبور جهت دسترسي به سامانه معاملات برخط قراردادهاي آتي توسط كارگزار براي مشتري

فرآيند اجرايي صدور كد براي مشتريان خارجي

1- مراجعه مشتري يا نماينده وي به كارگزار داراي مجوز فعاليت در بازار مورد نظر

2- تكميل فرم هاي مربوطه و ارائه اصل و تصوير مدارك مورد نياز توسط مشتري

3- بررسي مدارك و مطابقت دادن و ممهور نمودن به مهر برابر با اصل توسط كارگزار

4- ارسال كليه اطلاعات مشتري بر اساس ضوابط به بورس كالا بصورت فيزيكي و سيستمي

5- بررسي تكميل بودن مدارك و رويت اصل مجوز فعاليت ممهور به مهر تاييديه سفارت ايران در كشور مشتري توسط بورس كالا

6- اخذ شناسه فراگير اشخاص خارجي براي مشتري بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط بورس كالا

7- صدور كد مشتري توسط بورس و ابلاغ كد توسط كارگزار به مشتري